Sau nhiều năm ấp ủ và thai nghén, bộ phim điện ảnh “Mưa Đỏ”, chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn, đại tá Chu Lai, cuối cùng cũng ra mắt khán giả. Đây là một tác phẩm mang nặng kỳ vọng khi tái hiện một trong những giai đoạn lịch sử khốc liệt và bi tráng nhất của dân tộc: 81 ngày đêm tại Thành cổ Quảng Trị năm 1972. Với tư cách một nhà phê bình đã gắn bó với điện ảnh hơn hai thập kỷ, tôi phải thừa nhận rằng “Mưa Đỏ” đã dũng cảm đối diện với một đề tài khó, nhưng liệu bộ phim có thực sự chạm đến trái tim người xem một cách trọn vẹn, hay chỉ dừng lại ở một nỗ lực đáng ghi nhận?
Bối cảnh lịch sử của “Mưa Đỏ” là một chất liệu vàng cho bất kỳ tác phẩm nghệ thuật nào. Cuộc chiến tại Thành cổ Quảng Trị không chỉ là một trận địa đẫm máu mà còn là biểu tượng của ý chí quật cường. Trong 81 ngày đêm (từ 28/6 đến 16/9/1972), lượng bom đạn mà Mỹ trút xuống khu vực này được so sánh với sức tàn phá của 7 quả bom nguyên tử ném xuống Nhật Bản năm 1945. Đó là một vùng đất hoang tàn, nơi mỗi chiến sĩ phải hứng chịu trung bình 7 tấn bom đạn. Câu chuyện về những người lính trẻ tuổi, từ bỏ giảng đường, gia đình để lao vào nơi “chết chóc” ấy, luôn mang một sức nặng lay động lòng người. “Mưa Đỏ” đã chọn đúng một đề tài đầy cảm xúc và hào hùng, một di sản bi tráng mà chúng ta không bao giờ được phép quên.
Một cảnh trong phim điện ảnh “Mưa Đỏ”, khắc họa hình ảnh người lính Việt Nam trong cuộc chiến tranh, chuyển thể từ tiểu thuyết của Chu Lai.
Tham Vọng Và Quy Mô Sản Xuất: Kỳ Vọng Lớn Cho Điện Ảnh Việt
“Mưa Đỏ” không che giấu tham vọng trở thành một trong những phim chiến tranh được đầu tư lớn nhất của điện ảnh Việt Nam. Sau thành công bất ngờ của “Địa Đạo: Mặt Trời Trong Bóng Tối”, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã từng chia sẻ về độ khó của việc làm phim chiến tranh trên mặt đất. “Mưa Đỏ” đã dũng cảm vượt qua thách thức đó. Đoàn làm phim đã mất 3 năm chuẩn bị, khảo sát bối cảnh tại 13 tỉnh thành và cuối cùng phục dựng phim trường Thành cổ Quảng Trị ngay tại địa danh lịch sử này, với sự phối hợp của các quân, binh chủng.
Sự tỉ mỉ trong khâu sản xuất là điều đáng khen ngợi. Từ việc phục dựng kiến trúc Thành cổ sát với nguyên mẫu, với sự tư vấn của các cựu binh và chuyên gia lịch sử, đến việc chế tác đạo cụ lớn nhỏ, trang phục, vũ khí của cả hai bên chiến tuyến đều được nghiên cứu kỹ lưỡng từ những hiện vật bảo tàng. Điều này cho thấy một sự đầu tư nghiêm túc và chuyên nghiệp, tạo nên những đại cảnh hoành tráng và phân cảnh ấn tượng, hứa hẹn mang đến trải nghiệm thị giác chân thực cho khán giả. Dù kinh phí không được công bố cụ thể, quy mô của “Mưa Đỏ” đủ để người xem tin rằng đây là một nỗ lực lớn để nâng tầm phim chiến tranh Việt.
Câu Chuyện: Khúc Tráng Ca Của Tuổi Thanh Xuân
Tác phẩm điện ảnh của đạo diễn Đặng Thái Huyền xoay quanh câu chuyện của những chàng trai, cô gái ở độ tuổi đôi mươi, mà trung tâm là Cường – một sinh viên nhạc viện Hà Nội tình nguyện tham gia vào trận chiến Thành cổ Quảng Trị năm 1972. Tại đây, Cường gặp gỡ những đồng đội trẻ tuổi đến từ mọi miền Tổ quốc, cùng họ sống chết để bảo vệ Quảng Trị, và cũng tìm thấy tình yêu.
“Mưa Đỏ” không chỉ gói gọn trong chiến trường khốc liệt mà còn mở rộng góc nhìn ra mặt trận ngoại giao với Hội nghị Paris, nơi phái đoàn Chính phủ Cách mạng lâm thời cố gắng giành lấy hòa bình trên bàn đàm phán. Đặc biệt, bộ phim còn khắc họa góc nhìn về phía Việt Nam Cộng Hòa thông qua nhân vật Quang, một sĩ quan với sự chuyển biến tâm lý từ niềm tin ban đầu đến sự thất vọng và “phản tỉnh” về bản chất phi nghĩa của cuộc chiến. Đây là một cách tiếp cận đa chiều đáng ghi nhận, giúp khắc họa một giai đoạn lịch sử đau thương từ nhiều lăng kính, tôn vinh giá trị của lòng yêu nước và cái giá đắt của hòa bình. Bộ phim đã thành công trong việc tạo nên những phân cảnh xúc động về tình đồng đội, sự hy sinh của tuổi trẻ.
Đại cảnh chiến trường khốc liệt được tái hiện chân thực trong phim “Mưa Đỏ”, cho thấy quy mô đầu tư và sự tỉ mỉ của đoàn làm phim.
Phân Tích Điểm Cộng và Điểm Trừ Của “Mưa Đỏ”
Điểm Cộng:
- Bối cảnh và hình ảnh chân thực: Sự đầu tư nghiêm túc vào phục dựng Thành cổ Quảng Trị và các đại cảnh chiến trường đã mang lại một không gian điện ảnh chân thực, hùng vĩ. Các cảnh cháy nổ, đổ nát được thực hiện công phu, tạo cảm giác choáng ngợp và bi tráng.
- Thông điệp lịch sử sâu sắc: “Mưa Đỏ” thành công trong việc khơi gợi lòng yêu nước, tinh thần quả cảm của thế hệ đi trước và nhắc nhở về giá trị thiêng liêng của hòa bình. Phim là một lời tri ân đầy cảm động gửi đến những người đã ngã xuống.
- Diễn xuất ấn tượng của tuyến nhân vật phụ ban đầu: Mở đầu phim, các nhân vật lính trẻ như Cường, đặc biệt là Tiểu đội trưởng Tạ (do Phương Nam thủ vai), đã tạo được dấu ấn với sự hồn nhiên ban đầu và tinh thần thép khi đối mặt với chiến tranh. Những câu thoại của Tiểu đội trưởng Tạ, dù ngắn ngủi, vẫn khắc họa rõ nét tâm lý của người lính lão luyện quan tâm đến những người lính trẻ.
- Nỗ lực tái hiện lịch sử đa chiều: Việc cố gắng đưa vào cả góc nhìn từ phía quân đội Việt Nam Cộng Hòa và bàn đàm phán Paris cho thấy tham vọng của đoàn làm phim trong việc tái hiện một giai đoạn lịch sử phức tạp.
Điểm Trừ:
- Kịch bản dàn trải, thiếu tập trung: Sau một khởi đầu khá tốt, kịch bản của “Mưa Đỏ” dần trở nên dàn trải và rời rạc. Việc cố gắng ôm đồm quá nhiều tuyến truyện (chiến trường, ngoại giao, nội tâm nhân vật đối lập, tình yêu) trong thời lượng giới hạn đã khiến không có tuyến nào được khai thác đủ sâu.
- Nhân vật Quang chưa được phát triển trọn vẹn: Nhân vật sĩ quan VNCH Quang có tiềm năng rất lớn để mang lại chiều sâu và góc nhìn đa chiều cho câu chuyện. Tuy nhiên, sự chuyển biến tâm lý của anh từ người lính đầy nhiệt huyết đến người “phản tỉnh” diễn ra quá nhanh và chưa đủ sức thuyết phục. Mối liên kết với nhân vật Hồng cũng làm giảm đi sự nghiêm túc trong hành trình nội tâm của Quang. Cảnh cuối cùng giữa Quang và Cường vì thế trở nên khá kỳ cục.
Nhân vật Cường, một sinh viên Hà Nội trẻ tuổi tình nguyện ra chiến trường Quảng Trị, là trung tâm của câu chuyện cảm động trong “Mưa Đỏ”.
- Hội nghị Paris bị lãng phí: Sự xuất hiện của phái đoàn Việt Nam Dân chủ Cộng hòa với dàn diễn viên thực lực tại Hội nghị Paris đã tạo ra kỳ vọng về một cuộc đấu trí căng thẳng trên bàn ngoại giao. Tuy nhiên, các diễn biến này lại không được khai thác sâu, cũng như mối liên hệ mật thiết giữa chiến trường và bàn đàm phán chưa được nhấn mạnh một cách thuyết phục. Điều này gây lãng phí tài năng của các diễn viên và bỏ lỡ cơ hội tạo thêm kịch tính cho phim.
Hình ảnh những người lính trẻ kiên cường, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ Thành cổ Quảng Trị, tượng trưng cho tinh thần yêu nước trong “Mưa Đỏ”.
- Tuyến tình cảm thiếu điểm nhấn: Câu chuyện tình yêu giữa Cường và Hồng, cùng với mối tình tay tư phức tạp với Bình và Quang, chiếm khá nhiều thời lượng. Tuy nhiên, tuyến này lại chưa thực sự sâu sắc, đôi khi còn rườm rà và hơi mang màu sắc “drama” không cần thiết trong một bộ phim chiến tranh sử thi. Việc để nhân vật Quang có tình cảm với Hồng cũng làm suy yếu đi sự phát triển tâm lý quan trọng của anh, khiến sự “thức tỉnh” về sau bị giảm tính thuyết phục. Vai trò của Hồng, đáng lẽ có thể đại diện cho hình ảnh nữ thanh niên xung phong quả cảm, lại trở nên mờ nhạt và bị lu mờ bởi những tình tiết cá nhân.
Tiểu đội trưởng Tạ, một trong những nhân vật phụ gây ấn tượng mạnh mẽ với tinh thần thép và sự quan tâm dành cho đồng đội trẻ trong phim “Mưa Đỏ”.
- Tính tuyên truyền còn lộ liễu: Một số đoạn phim vẫn còn mang nặng tính minh họa, chưa hòa quyện một cách tự nhiên vào mạch cảm xúc chung của câu chuyện, khiến người xem đôi khi cảm thấy bị “giáo huấn” thay vì được dẫn dắt bằng cảm xúc.
Cường và đồng đội trên chiến trường khốc liệt, những khoảnh khắc khắc họa tình đồng chí thiêng liêng và cảm xúc lắng đọng trong “Mưa Đỏ”.
Đánh Giá Chung và Chấm Điểm
“Mưa Đỏ” là một nỗ lực đáng trân trọng của điện ảnh Việt Nam trong việc tái hiện một trang sử hào hùng và bi tráng. Phim có những khoảnh khắc bùng nổ về mặt hình ảnh, âm thanh và cảm xúc, đặc biệt trong những phân đoạn đầu tiên về tình đồng đội và sự quả cảm của người lính. Tuy nhiên, những điểm trừ về kịch bản dàn trải, sự thiếu sâu sắc trong phát triển nhân vật và tuyến tình cảm chưa thuyết phục đã khiến bộ phim chưa thể chạm tới tầm vóc của một tác phẩm sử thi kinh điển. Nó vẫn là một bộ phim quan trọng để nhắc nhở thế hệ trẻ về giá trị của hòa bình, nhưng còn bỏ lỡ nhiều cơ hội để trở nên vĩ đại hơn.
Nhân vật Quang, sĩ quan VNCH với tâm lý phức tạp và sự chuyển biến nội tâm, một điểm nhấn còn bỏ ngỏ trong phim chiến tranh “Mưa Đỏ”.
Chấm Điểm:
- Kịch Bản: 6.5/10 (Dù có ý tưởng tốt và đa chiều, nhưng dàn trải và chưa khai thác sâu các tuyến truyện, đặc biệt là nhân vật phụ và tuyến ngoại giao).
- Diễn Xuất: 7.0/10 (Tuyến nhân vật lính trẻ ban đầu và Tiểu đội trưởng Tạ gây ấn tượng. Tuy nhiên, một số vai diễn khác, đặc biệt là tuyến tình cảm và nhân vật Quang, còn chưa đủ sức nặng để truyền tải trọn vẹn nội tâm phức tạp, gây lãng phí dàn diễn viên thực lực ở tuyến ngoại giao).
- Âm Thanh – Hình Ảnh: 8.5/10 (Đầu tư lớn, phục dựng bối cảnh chân thực, đại cảnh hoành tráng, hiệu ứng chiến trường sống động, âm thanh chân thật tạo cảm giác khốc liệt).
Dàn diễn viên thực lực hóa thân thành phái đoàn Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Hội nghị Paris trong “Mưa Đỏ”, dù vai trò chưa được khai thác triệt để.
Điểm Tổng: 7.0/10
“Mưa Đỏ” là một bộ phim đáng xem, không chỉ vì tầm quan trọng của bối cảnh lịch sử mà nó tái hiện, mà còn vì sự nỗ lực đáng ghi nhận của đoàn làm phim trong việc mang một câu chuyện hào hùng lên màn ảnh rộng. Dù chưa hoàn hảo, tác phẩm vẫn là một tiếng chuông cảnh tỉnh, nhắc nhở chúng ta không bao giờ được phép lãng quên quá khứ để trân trọng hơn giá trị của hiện tại.